به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از خبرنگار فرهنگي شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ اربعين حسيني، چهلمين روز پس از شهادت امام حسين (ع) و مصادف با بيستم ماه صفر است که داراي آداب و اعمال پر فضيلتي است که در روايات بسيار توصيه شده و مي توان آنها را در جوار حرم امام حسين(ع) و يا از راه دور انجام داد.

از امام حسن عسکري عليه السلام روايت شده که فرمود: نشانه هاى مؤمن پنج چيز است:

بجاى آوردن پنجاه و يک رکعت نماز (۱۷ رکعت نماز واجب و ۳۴ رکعت نافله)، زيارت اربعين (امام حسين)، انگشتر به دست راست نهادن، پيشانى را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم اللّه الرّحمن الرّحيم را در نماز بلند گفتن.

زيارت امام حسين عليه السلام و زيارت اربعين از مهمترين اعمالي است که در کتب ادعيه بر خواندن آنها در روز بيستم صفر تأکيد شده است.

مهمترين اعمال شب و روز اربعين حسيني

خواندن دعاي چهل و سوم «صحيفه سجاديه»

قرائت 10 مرتبه اين دعا براي روزهاي ماه صفر به ويژه در اربعين حسيني فضيلت بسيار براي مومن دارد:

«يا شَديدَ الْقُوي وَيا شَديدَ الْمِحالِ يا عَزيزُ يا عَزيزُ يا عَزيزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَميعُ خَلْقِکَ فَاکْفِني شَرَّ خَلْقِکَ يا مُحْسِنُ يا مُجْمِلُ يا مُنْعِمُ يا مُفْضِلُ يا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّي کُنْتُ مِنَ الظّالِمينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِي الْمُؤْمِنينَ وَصَلَّي اللّهُ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ»،

اي سخت نيرو و اي سخت عقوبت! اي عزيز، اي عزيز، اي عزيز! در برابر عظمت تو همه آفريدگانت خوار شدند، پس کفايت کن از من شر خلقت را. اي نيکو ده، اي زيبايي بخش، اي نعمت بخش، اي فزون بخش، اي که معبودي جز تو نيست! منزهي تو و من از ستمکاران هستم. پس دعاي او يونس را اجابت کرديم و از اندوه نجاتش داديم و اين چنين نجات دهيم مؤمنان را و درود خدا بر محمد و آل پاک و پاکيزه اش.

زيارت امام حسين(ع)

بنابر حديث امام حسن عسکري(ع) ، زيارت اربعين يکي از پنج نشانه اي است که در تعريف مؤمن آمده است، به همين دليل هر ساله عده کثيري از ممسلمانان از سراسر دنيا با پاي پياده به زيارت امام حسين(ع) در کربلا مي روند. پياده روي کربلا آداب و اعمالي دارد.

1. پياده روي اربعين

يکي از اين آداب زيارت حرم سيدالشهدا(ع) و 72 شهيد کربلا است که در احاديث و روايات بسياري بيان شده است. ائمه معصوم(ع) براي از ياد نرفتن قيام بزرگ اام حسين(ع) و ادامه مسيرآنحضرت، روز اربعين را بزرگ شمرده و از اولين زائر حسيني يعني جابر بن عبدالله انصاري که در اولين اربعين خود را به قبر شهداي کربلا رساند، تجليل کردند. همچنين درباره ثواب زيارت امام حسين(ع)  بسيار سفارش کرده اند.

2. غسل زيارت و دعا

شيخ طوسي در کتاب مصباح از صفوان جمّال روايت کرده است:

از امام صادق( ع) براي زيارت مولايمان‌ حسين(ع) اجازه خواستم و استدعا کردم براي من جهت زيارت آن حضرت دستورالعملي ذکر کند که به آن صورت‌ به زيارت اقدام کنم. 

امام صادق (ع) فرمود: 

اي صفوان، پيش از حرکت به سفر، سه روز روزه بدار و روز سوم غسل کن. پس اهل‌ و عيال خود را نزد خويش جمع کن و چنين بگو «اللّهم انيّ استودعک… ».

آنگاه دعايي تعليم او فرمود که وقتي به فرات برسد بگويد. سپس فرمود:با آب فرات غسل کن. به درستي که پدرم مرا از پدرانش عليهم السّلام خبر داد که‌ رسول خدا(ص) فرمود:همانا فرزند من حسين، پس از من در کنار فرات کشته خواهد شد، هر که او را زيارت‌ کند و از فرات غسل نمايد، گناهان او بريزد و مانند روزي شود که مادر او را به دنيا آورده است.

چون غسل کني در حال انجام غسل بگو:

«بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللهُمَّ اجْعَلْهُ نُورا وَ طَهُورا وَ حِرْزا وَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ سُقْمٍ وَ آفَةٍ وَ عَاهَةٍ اللهُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبِي وَ اشْرَحْ بِهِ صَدْرِي وَ سَهِّلْ لِي بِهِ أَمْرِي»

به خدا و با خدا. خدايا آن را قرار ده روشني و پاک کننده‌ و نگهدارنده و شفاي از هر درد و بيماري و آفت و آسيب. خدايا دلم را با آن پاک کن و سينه‌ ام را بگشاي و کارم را با آن آسان گردان.

3. آراستگي و پوشيدن لباس تميز و خوش بو 

در زيارت حضرت امام حسين (ع) آمده است:«هر گاه به زيارت آن حضرت رفتي، با آب فرات غسل کن، لباس هاي پاکيزه بپوش و پا برهنه به سوي حرم عزيمت کن».

4. حضور در کنار قبر امام حسين(ع) و بوسيدن ضريح 

يکي از آداب ديگر زيارت امام حسين(ع)، نزديک شدن به قبر، دست نهادن به آن، بوسيدن و ابراز اشتياق و محبت است. داستان زيارت اربعين جابربن عبدالله انصاري و عطيه گواه اين زيارت عاشقانه است که دست روي قبر سيدالشهدا نهاد و بر او درود و سلام داد.

مرحوم شيخ عباس قمي در مفاتيح الجنان، با گفتن آداب زيارت به اين نکته اشاره مي کند که برخي  افراد دور ايستادن و نزديک نشدن به ضريح را رعايت ادب به حريم امامت مي دانند، ايشان اين را اشتباه مي دانند و تأکيد مي کنند که نزديک شدن به قبر و ضريح و بوسيدن آن يکي از آداب است.

5. ذکر تسبيح و تکبير

در زيارت امام حسين(ع) آمده است که قبل از زيارت و در بدو ورود، حتي هنگام رسيدن فرات مي رسد تا غسل زيارت کند، صد مرتبه الله اکبر، صد مرتبه لا اله الا الله و صد مرتبه صلوات بگويد. همچنين هنگام زيارت وقتي مقابل قبر امام معصوم قرار گرفت، بگويد:«لا اله الا الله وحده لا شريک لَهُ» که ثواب بسيار بري او نوشته مي شود.

زيارت اربعين

خواندن زيارت اربعين از راه دور و يا هنگام زيارت امام حسين(ع) در روز اربعين از سوي علما و اولياي الهي داراي اهميت و جايگاه والايي است. پس از جابر بن عبدالله، نخستين زائر کربلاي معلي ر روز اربعين سال 61 هجري، اين سنت حسنه در سال هاي حضور ائمه معصومين (ع) با وجود حکومت سفاک و خونريز اموي و عباسي انجام مي شد.

در روز اربعين پس از خواندن زيارت اربعين به نيت برآورده شدن حاجت دو رکعت نماز بايد خوانده شود و بعد ازآن زيارت وداع اربعين بايد خوانده شود.